گرچه درطول سالیان متمادی، معدن مالکان زیادی  داشته و دست به دست بین آن‌ها چرخیده است، اما از سال ۸۱ تاکنون در اختیار مردم روستای معدن است و آن‌ها سهامدار و متولی برداشت مرغوب‌ترین فیروزه دنیا هستند. مجوز برای برداشت ۴۰ تن فیروزه در سال مشخص شده است، اما به گفته مدیرعامل  شرکت تعاونی روستاییان معدن فیروزه نیشابور اگر ۱۴۰ تن هم برداشت شود مرغوبیتی که فیروزه این معدن دارد فروش آن را ساده می‌کند.

   ۸۰۰۰ تن ذخیره معدنی

حامد فضلیانی، مدیر عامل شرکت تعاونی معدن فیروزه نیشابور از برآورد ۸۰۰۰ تن سنگ فیروزه باقی مانده در معدن سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: براساس برآوردهای انجام گرفته ۸۰۰۰  تن ذخیره معدنی دارد و با احتساب اینکه سالانه ۴۰ تن فیروزه از این معدن استخراج می‌شود به نظر می‌رسد ۲۰۰ سال دیگر بتوان این معدن را فعال نگه داشت.

وی گفت: معدن فیروزه نیشابور بهره‌برداران متعددی داشته است، اما از سال ۱۳۸۱ مسئولیت آن به این شرکت تعاونی واگذار شده. در همان ابتدای فعالیت ۳۴۲ نفر از روستاییان منطقه در معدن مشغول به فعالیت می‌شوند که در حال حاضر ۱۵۰ نفر از آن‌ها که خودشان نیز سهامداران این شرکتند در معدن مشغول به کار هستند.

   استخراج فیروزه از چاه ۸۰ متری

مرغوب‌ترین فیروزه‌ این معدن، فیروزه ای است که از عمق ۸۰ متری و از داخل چاه استخراج می‌شود. مهندس ناظر معدن از طبقات متعددی که تاکنون از این معدن برداشت شده برایمان می‌گوید. او می‌گوید: تاکنون ۱۸ طبقه استخراج در معدن فیروزه انجام و ۵۰ کیلومتر تونل در آن ایجاد شده است. در مجموع معدن فیروزه نیشابور پنج منطقه استخراجی شامل چاه آبدار، غار سبز، تونل رکوب، غار دم و غار زاک دارد و استخراج در این معدن تا عمق ۸۰ متر پیش رفته است. در محدوده معدن فیروزه نیشابور ۳۴ غار قدیمی که محل استخراج معدن‌کاران در سال‌های گذشته بوده وجود دارد که همه آن‌ها ثبت شده و به دلیل وجود همین غارهاست که گاه از  معادن فیروزه نیشابور صحبت می‌شود.

در ادامه فضلیانی در خصوص علمی شدن شرایط فعالیت معدن فیروزه می‌گوید: شرکت تعاونی معدن فیروزه نیشابور از وظایف قانونی خود فراتر رفته و به صورت جدی موضوعات علمی را دنبال کرده است و به نظر می‌رسد فعالیت علمی در این معدن از میانگین معدن‌کاری علمی در کشور بیشتر باشد.

   فروش سنگ‌های فیروزه به صورت حراج و مزایده

روش فروش سنگ‌های فیروزه به صورت حراج و مزایده است و این کار روزهای تعطیل انجام می‌شود. سنگ‌های استخراج شده در پایان فعالیت کارگران در گاوصندوقی که در دهانه ورودی معدن قرار دارد نگهداری می‌شوند تا زمان مزایده فرا برسد.

یکی از کارگران معدن پس از فراغت، از آبی خنکی که از دهانه معدن خارج می‌شود به سر و صورتش می‌زند تا به قول خودش جان تازه ای بگیرد. از او در مورد فعالیت فعلی معدن و اینکه درست است که گفته می‌شود معدن فیروزه در سال‌های گذشته بین چند نفر خاص دست به دست شده و بهره آن را فقط همین چند نفر می‌بردند، می‌پرسم که می‌گوید: نفراتی که پیش از این مسئول بودند بخوبی افراد امروز نبودند؛ حساب و کتاب درستی در بین نبود، اما از زمانی که این نفرات آمده اند درآمد معدن چندین برابر شده است.

او که هم سهامدار است و هم کارگر معدن، می‌گوید، دو سهم از سهام معدن را شریک است و از محل فروش سنگ فیروزه عایدی‌اش را به او پرداخت می‌کنند. هرچند که هر از گاهی سنگ فیروزه هم به او و بقیه سهامداران می‌دهند که این را ترجیح می‌دهد، چرا که به قول خودش سنگ را می‌تواند تراشیده و با قیمت بیشتری بفروشد، این گونه سودش بیشتر می‌شود.

وقتی که از معدن فیروزه خارج می‌شویم به گفته‌های مدیرعامل شرکت فکر می‌کنم. نخست اینکه ۲۰ هزار نفر در شهرهای مشهد، نیشابور و فیروزه در صنعت فیروزه‌تراشی و ساخت زیورآلات فعالیت دارند که این نشان از ظرفیت بالای اشتغال‌زایی و درآمد این موقعیت خدادادی برای استان ماست که البته توجه بیشتر مسئولان را می‌طلبد.

مورد دیگر اینکه مسئولان فکری به حال تجارت چمدانی فیروزه به کشورهای دیگر بردارند. تجارتی که به هیچ عنوان نمی‌تواند درآمد واقعی را برای دست اندرکاران فعال در حوزه سنگ فیروزه به دنبال داشته باشد. اگر قرار است صادرات فیروزه داشته باشیم شکل و شمایلی برنامه‌ریزی شده و قانونی برایش تدوین شود.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/